Authenticiteit en charisma: de winnende combinatie

Sommige leiders worden vertrouwd maar inspireren weinig. Anderen zijn meeslepend in hun communicatie maar blijken niet integer. De beste leiders? Die zijn beide - authentiek én charismatisch.

Het verschil zit in twee vragen die mensen onbewust over hun leiders stellen:

• "Do I trust you?" - dat is authenticiteit

• "Do I want to follow you?" - dat is charisma

Als je echt bent, word je vertrouwd. Als je vertrouwd wordt, word je gevolgd. Dat alleen werkt al. Maar met charisma erbij? Dan wordt je impact nog veel groter.

Vertrouwen: de basis van leiderschap

Vertrouwen draait om een simpele maar krachtige dynamiek: ik ben kwetsbaar omdat jij meer macht hebt dan ik - maar ik weet dat je die nooit tegen me gebruikt.

Dat betekent niet dat je altijd in ieders belang kunt handelen. Soms moet je keuzes maken die niet iedereen blij maken. Maar vertrouwen betekent wel: je handelt misschien niet altijd in mijn voordeel, maar zeker niet tegen mij.

Dát is authenticiteit. Echt zijn, doen wat je zegt, handelen vanuit je waarden - ook als dat moeilijk is. Mensen voelen dat. En als ze dat voelen, ontstaat vertrouwen, en vertrouwen leidt tot volgen. Mensen werken met je samen, luisteren naar je, volgen je lead omdat ze weten dat je integer bent.

"Als je echt bent, word je vertrouwd. Als je vertrouwd wordt, word je gevolgd.”

Dat werkt. Echt. Maar er is meer mogelijk.


Waar komt invloed vandaan?

Leiderschap draait om invloed - mensen iets laten doen waarvan jij wilt dat het gedaan wordt. Maar waar komt die invloed vandaan?

Macht door middelen - Je kunt belonen of straffen. Meer macht, meer invloed. Tot je die positie verliest.

Macht door status - In sommige culturen krijg je automatisch respect door je functie. In Nederland, met onze lage machtsafstand, werkt dit veel minder. We respecteren autoriteit niet zomaar.

Macht door expertise - Mensen volgen je omdat je goed bent in wat je doet. De beste dokter, de scherpste strateeg. Zelfs als ze je niet mogen als persoon.

Referent power - Mensen identificeren zich met jouw waarden en ideeën. Greta Thunberg, Gandhi. Het gaat om waar je voor staat. Mensen haten je of houden van je - maar als ze van je houden, volgen ze je omdat ze in hetzelfde geloven.

Charisma voegt iets toe

Charisma gaat niet om wát je zegt, maar om hóe je het zegt. Hoe je aanwezig bent, hoe je communiceert, welke tactieken je gebruikt om mensen mee te nemen in je verhaal.

Je kunt inspirerende waarden hebben zonder charismatisch te zijn. En je kunt charismatisch zijn terwijl je over spreadsheets praat. Charisma is de vaardigheid waarmee je mensen raakt, meeneemt, inspireert - ongeacht de inhoud.

Authentieke leiders worden gevolgd. Authentieke én charismatische leiders? Die inspireren, mobiliseren, creëren beweging.

Krachtig. Maar ook iets om voorzichtig mee te zijn.

Het risico: charisma zonder authenticiteit

Want charisma zonder authenticiteit kan mensen het gevoel geven dat ze misleid zijn. De leider die mooi praat over teamwork maar alleen zijn eigen belang dient. Inspirerende verhalen die lege beloftes blijken.

Gandhi had referent power én charisma. Hitler ook. Beide hadden waarden waar mensen zich mee identificeerden. Beide konden meeslepend communiceren.

Het verschil? Hun ethiek. Hun authenticiteit.

"Charisma zonder authenticiteit: mensen raken meegesleept, maar voelen zich uiteindelijk verraden."

Daarom is het zo belangrijk om niet alleen over charisma te spreken, maar ook over de waarden waaruit het voortkomt. Authenticiteit als fundament. Charisma als versterker.


De valkuil: alleen gelijkgestemden om je heen

Misschien herken je het wel: je hebt mooie stappen gezet in je carrière, je team functioneert goed, maar ergens mis je de kritische stem die je scherp houdt. Want laten we eerlijk zijn - we omringen ons graag met mensen die op ons lijken, die onze waarden delen, onze visie begrijpen. Het voelt prettig en maakt leidinggeven makkelijker.

A blessing and a curse.

Want soms wil je juist gechallenged worden door mensen die je visie bevragen, die andere perspectieven inbrengen. Stemmen die je ongemakkelijk maken - dat hoort bij authentiek leiderschap.

Maar gelijkgestemden verzamelen is nu eenmaal makkelijker. En daar zit het risico: een leider die alleen mensen om zich heen heeft die hem gelijk geven, verliest contact met de realiteit. Charisma maakt dat risico alleen maar groter - want hoe charismatischer je bent, hoe makkelijker mensen "ja" tegen je zeggen.


De gouden combinatie van beide

Authenticiteit alleen: je wordt vertrouwd en gevolgd. Mensen willen met je werken omdat ze weten waar je voor staat. Je hebt invloed, mensen luisteren naar je. Het werkt.

Charisma erbij: je inspireert niet alleen vertrouwen maar ook enthousiasme. Mensen raken geraakt door hoe je communiceert. Je mobiliseert, creëert beweging. Je impact wordt exponentieel groter.

Charisma zonder authenticiteit: mensen raken meegesleept, maar als blijkt dat woorden en daden niet kloppen, voelt dat als verraad.

De winnende combinatie? Authenticiteit als basis. Charisma als versterker.

Kan je het leren?

Het goede nieuws: ja, absoluut.

Authenticiteit ontwikkel je door je emotionele intelligentie te versterken - door bewuster te worden van wat er in je gebeurt, wat je drijft, wat je waarden zijn. Door te oefenen met congruentie tussen binnen en buiten.

Charisma kun je ook ontwikkelen. Onderzoek wijst uit dat er twaalf charismatische leiderschapstactieken zijn die je kunt leren en oefenen: hoe je een visie neerzet, hoe je verhalen vertelt, hoe je aanwezig bent, hoe je emotie gebruikt in je communicatie. Armin Pircher-Verdorfer, Associate-Professor aan de UvA Business School en onze gasttrainer, deelt deze inzichten in onze Jaaropleiding Authentiek Leiderschap.

Ja, er zijn ook aangeboren eigenschappen die helpen - onderzoek toont bijvoorbeeld dat langere mensen vaker als charismatisch worden gezien. Maar charisma is veel meer vaardigheid dan aanleg.

Het vraagt alleen wel de moed om beide te willen ontwikkelen, om niet te settelen voor "Ik ben nu eenmaal geen charismatisch persoon" of "Mensen moeten me maar nemen zoals ik ben."

Want de beste leiders zijn niet geboren. Ze zijn gegroeid.

Wil je meer weten over hoe je authentiek leiderschap ontwikkelt? Bekijk onze jaaropleiding Authentiek Leiderschap of plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek.